Yer tutucu nedir? Neden yapılmalıdır? Yer tutucuların özellikleri nedir? Kullanırken nelere dikkat edilmeli? Bakımı nasıl yapılır?
Diş hekimliğinin esas amacında; çenelerin, dişlerin ve
diş etinin yerlerini sağlıklı şekilde konumlandırılmasına destek olarak korunmalarını sağlamaktır. Günümüzde yapılan çeşitli çalışmalarla erken süt diş kaybına bağlı biçimde gözlenen
çapraşıklıklar ve düzensizlikler büyük oranda önlenmeye çalışılmaktadır.
Yer Tutucu :
Süt dişleri, gelecekte sürecek olan sürekli dişlere rehberlik eder.
Süt dişleri çürük veya travma sebebiyle zamanından önce kaybedilirse komşu dişlerin çekim boşluklarına doğru hareket ettiği için çapraşıklıklara sebebiyet verir.
Yer Tutucuların Görevi Nedir:
Komşu dişlerin çekim boşluğuna yönelmelerini ve bu yolla daimi dişin ya gömük kalmasını ya da farklı yerden çıkmasını, dolayısıyla gelecekte
ortodontik bozukluk oluşmasını önlemeye yarayan apareylerdir.
Kaybı yaşanan dişin oluşturduğu boşluk, altındaki sürekli dişin sürmesine kadar mutlaka bir yer tutucu desteğiyle korunmalıdır. Diş teknisyenleri tarafından büyük bir özenle hazırlanan yer tutucular, çocukların diş, çene yapılarına uygun bir şekilde tasarlanırlar. Uygulanmaları ve kullanımları oldukça portatiftir.
Yer tutucularının hazırlanma sürecinde birçok etmen göz önünde bulundurulur. Çocukların diş gelişimi, kayıp diş sayısı ve yerine göre yer tutucular sabit veya hareketli konumda tasarlanabilirler. Yer tutucular, çekilen
süt dişinin altındaki kalıcı dişin ağız içerisine sürmesine kadar ağızda tutulmalıdır.
Yer Tutucu Protezlerin Özellikleri:
Sabit Yer Tutucular
Uygulamada tek seans yeterlidir.
Periodontal sorunlara sebep olmazlar.
Metal alerjisi oluşturmazlar.
Doğal dişe oldukça yakınlıkları vardır.
Hareketli Yer Tutucular
Birden çok diş kaybı durumlarında uygulanabilirler.
Okluzal fonksiyonu ve diş eksikliğini tamamlama görevine sahiptirler.
Süt dişlerinin düşme zamanına kadar ağızda kalması amaçlanır. Neden mi?
- Süt dişleri beslenmeyi sağlar.
- Çenelerin normal pozisyonlarda en kaliteli şekilde gelişmesini sağlarlar.
- Konuşma, fonasyon ve estetiği sağlarlar.
- Alttaki daimi diş germini travmalardan korurlar.
- Yer tutucu olarak görev üstlenirler.
Yer tutucuların ağız içerisine yapıştırılmasından sonra dikkat edilmesi gereken bazı faktörler;
- Sakız, karamel tarzında yapışkan yiyeceklerin tüketilmemesi gerekmektedir. Bu tarz yiyecekler çekme kuvveti uygular ve yer tutucunun yerinden çıkmasına sebebiyet verir.
- Yer tutucuların yerinden çıktığı durumlarda hemen ortodontist veya pedodontiste başvurarak yer tutucu yeniden yerine yapıştırılabilir.
- Yer tutucuya dil veya parmakla bastırılmamalıdır.
- Yer tutucunun çevresi hijyenik tutulmalı, düzenli fırçalanmalıdır.
- Yer tutucuların yapıştırılmasından sonra düzenlilikle diş hekimi kontrolü gereklidir.
- Yer tutucunun kırılması veya çiğneyici kuvvetler nedeniyle ezilmesi halinde yerine mutlaka yenisinin yapılması gerekmektedir.
Yer Tutucuların Bakımı Nasıl Yapılır?
Sabit yer tutucuların
bakımı diğer dişler gibi gerçekleştirilir. Günlük olarak çevresini fırçalamaya özen göstermelisiniz.
Hareketli yer tutucular, yemek yerken çıkarılmaları gerekmektedir. Apareyler, yemek yenmesi ve dişler fırçalanması sonrasında yerlerine takılmalıdır.